Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar   Myanmar
InleLake_MOHT_Main-Banner_(Desktop)1400x500

အင်းလေးကန်

အင်းလေးကန် သည် ရှမ်းပြည်နယ်၏မြို့တော်မှ (၃၀)ကီလိုမီတာအကွာတွင်တည်ရှိပြီး ရှမ်း ပြည်နယ်၏ အချက်အချာဒေသဖြစ်ပါသည်။ အင်းလေးကန်သည် (၂၂)ကီလိုမီတာ ရှည်လျားပြီး  ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၉၀၀) မီတာတွင် တည်ရှိကာ တောင်ပေါ်ဒေသရှိ ထုထည်ကြီးမား သောကန်ကြီးဖြစ်ပါသည်။ ကန်၏ဧရိယာပတ်လည်တွင် ဝန်းရံထားသော တောင်တန်းအမျိုးမျိုး သည် ကန်၏ရေမျက်နှာပြင်တွင် ထင်ဟပ်လျက်ရှိပြီး ရင်သပ်ရှမောဖွယ်မြင်ကွင်းကို ပေးစွမ်းနေ ပါသည်။ သန့်ရှင်း၍ မူလအတိုင်းမပျက်စီးသေးသော  သဘာဝကန်ကြီးဖြစ်ပါသည်။ ၎င်း၏ကုန်းမြေ နှင့် ကျွန်းမျောများပေါ်ရှိ ထူးခြားသော နည်းစနစ်ဖြင့် ခြေထောက်ဖြင့် လှေလှော်သည့် အင်းသား ဟုခေါ်သောကျော်ကြားသည့် ရွာသားများကြောင့် လူသိများပါသည်။ ဧည့်သည်များသည် မော်တော် ဘုတ်စီး၍ အင်းလေးကန်ကို လှည့်လည်ကြည့်ရှုခြင်း သို့မဟုတ် ဒေသခံများ၏ ခြေထောက်ဖြင့် လှေလှော်သည့် အင်းသားများအား ခရီးသွားများအနေဖြင့် သွားရောက်ကြည့်ရှု၍ အတွေ့အကြုံရယူ နိုင်ပါသည်။ အင်းလေးကန်သည် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ၏ ခိုလှုံရာသာမက မြောက်များစွာသော ဘုရားပုထိုးများ၊ ဈေးများနှင့် ဥယျာဉ်များရှိပြီး ကြီးမားသော သဘာဝအသိုက်အမြုံကြီး တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ရှုမောဖွယ်ကောင်းသော ကန်၏ ပတ်လည်ရွာများနှင့် ထင်ရှားသော နယ်မြေများကို ကြည့်ရှုလေ့လာခြင်းဖြင့် ခရီးသွားများအား ပျော်ရွင်စေနိုင်ပါသည်။

အခြေခံအချက်အလက်များ

အင်းလေးဒေသရှိ ရွာသားများသည် အများအားဖြင့် အင်းသားလူမျိုးများ ဖြစ်ကြပြီး ရှမ်း၊ တောင်ရိုး၊ ပအို့၊ ဓနု၊ ကယား၊ ဓနောနှင့် ဗမာအစရှိသော အခြားမျိုးနွယ်စု အနည်းငယ်နေထိုင်ကြ ပါသည်။ အင်းလေးရှိ ဒေသခံများသည် ဗုဒ္ဓဘာသာအားသက်ဝင်ယုံကြည်ကြပြီး အများအားဖြင့် မြန်မာစကား ပြောဆို ကြသည်။

မြေမျက်နှာသွင်ပြင်

အင်းလေးကန်သည် ခြောက်သွေ့၍ မုတ်သုံရာသီဥတုဖြစ်သည်။ အင်းလေးကန်၏ အရွယ် အစားသည် (၁၁၆) စတုရန်းကီလိုမီတာ/ (၄၄.၉) စတုရန်းကီလိုမီတာ ဖြစ်သည်။

ထူးခြားမှုများ

အင်းလေးကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံး ကန်ကြီးဖြစ်၍ ရှားပါးမျိုးစိတ်များ ဖြစ်သည့် ခရုများနှင့် ငါးများနေထိုင်ရာနေရာဖြစ်သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် စိမ့်တောများ ထိန်းသိမ်း ရေးနှင့် ရမ်ဆာလူထုညီလာခံကြီး၏ ထိန်းသိမ်းကာကွယ်မှုအောက်တွင် အင်းလေးကန်သည် စာရင်း ပေးသွင်းခြင်းခံခဲ့ရပါသည်။

အထိအခိုက်မရှိသေးသော ကျွန်းစုများထဲတွင် လွတ်လပ်စွာရှင်သန်နေသော သဘာဝအလှများ

အင်းလေးကန်

အင်းလေးကန် သည် အာဆီယံတောရိုင်းတိရစ္ဆာန် အမွေအနှစ် ဥယျာဉ်များထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် သတ်မှတ်ခြင်းခံရသည်။ ကန်၏ဧရိယာသည် မြောက်များစွာသော သစ်ပင်ပန်းမာန် များ၊ တိရစ္ဆာန်များနှင့် ပြည့်နှက်နေသည့် ကောင်းမွန်သော သက်ရှိပတ်ဝန်းကျင် တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ဆွဲဆောင်မှုရှိသော အင်းလေးကန်သည် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ၏ ခိုလှုံရာနေရာ တစ်ခုဖြစ်ပြီး အရှားပါးဆုံး တိရစ္ဆာန်မျိုးစိတ်များကိုလည်း ရှာတွေ့နိုင်ပါသည်။ အင်းလေးဒေသ၌ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း တွင် မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်ရန် အန္တရာယ်ရှိနေသည့် sarus ကြိုးကြာငှက်များ အသိုက်ဖွဲ့နေထိုင်ကြ သည်ဟုဆိုကြသည်။ အရှားပါးဆုံး သစ်ခွမျိုးစိတ်များအပါအဝင် အင်းလေးကန်၏ တောအုပ်များနှင့် စိမ့်တောထဲတွင် ခိုတတ်သော ငှက်များ၊ များပြားသော ရေနေသတ္တဝါများ၊ အင်းဆက်များ ၊ကုန်းနေ ရေနေသတ္တဝါများနှင့် တွားသွားသတ္တဝါများကို ခရီးသည်များ တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ သဘာဝ၏ အလှတရားများကို ရှုစားလိုခြင်း၊ ပညာရပ်နှင့် သက်ဆိုင်သည်များကို လေ့လာလိုခြင်း အစရှိသည့် အချိန်များတွင် ခရီးသည်များ လေ့လာကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။ ဧည့်သည်များအနေဖြင့် ရင်သပ်ရှုမော ဖွယ်ကောင်းသော တောင်စဉ်တောင်တန်းများနှင့် ကန်ပတ်လည်တွင်ရှိသော သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကို လက်လွတ်မခံသင့်ပါ။

လူမျိုးစုများ၏အလှတရားများ

 အင်းလေးဒေသ တွင် တစ်နှစ်ပတ်လုံး စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ် လှုပ်ရှားမှုများဖြင့် ပြည့်နှက်နေ ပါသည်။ စေတီပုထိုးများ၊ ဘုရားကျောင်းကန်များကိုလည်းတွေ့နိုင်ပါသည်။ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများ၏ ဗိသုကာလက်ရာများကို ကြည့်ရှချင်သူများနှင့် နိုင်ငံ၏ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုကို သေချာသိရှိ လေ့လာချင်သူများတို့အတွက် အလွန်အသုံးဝင်သော နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ခရီးသည် များအနေဖြင့် ကန်ပတ်လည်နှင့် ကန်အတွင်းရှိ လှုပ်ရှားမှုမျိုးစုံတွင် ပါဝင်နိုင်ပါသည်။ ခြေထောက် တစ်ချောင်းထဲဖြင့် လှေလှော်သည့် ထူးခြားသောနည်းစနစ်ကို ဒေသခံများကဲ့သို့ လှေလှော်၍ လည်းကောင်း၊ စီးနင်းလိုက်ပါ၍လည်းကောင်း အလွန်ကိုပျော်ရွင်ဖွယ်ရာဖြစ်ပါသည်။ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် ထိန်းသိမ်းလာသည့် လက်မှုပညာများ ၊ ရိုးရာအစဉ်အလာများ ၊   ယဉ်ကျေးမှုများ သည်လည်း အင်းလေးဒေသတွင် အလွန်တန်ဖိုးရှိလှသောကြောင့် မဖြစ်မနေအလည်အပတ် သွားရောက်သင့်ပါ သည်။ အင်းလေးကန်တွင် ထူးခြားသော ရေပေါ် ဥယျာဉ်များနှင့် ရေပေါ်ကျွန်းများတည်ရှိပြီး ဒေသခံ များ၏စိုက်ပျိုးပုံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များဆွတ်ခူးရောင်းချပုံများကို မျက်ဝါးထင်ထင် လေ့လာတွေ့မြင် နိုင်ပါသည်။

အင်းလေးဒေသရှိ လူနေမှုဘဝများ

အင်းလေး ရှိ ရွာသားများသည် မိမိကိုယ်ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ပြီး ကျွမ်းကျင်မှုမြင့်မားကြသည်။ သူတို့သည် ကြီးမားသော ကျွမ်းကျင်မှုများ ပိုင်ဆိုင်ပြီး ၎င်းအရာများသည် နေထိုင်ရှင်သန်ရန်နှင့် မိသားစုများ စားသောက်နိုင်ရန် အကူအညီပေးနေပါသည်။ အထက်ပါလုပ်ငန်းများတွင် လက်မှု ပညာများကဲ့သို့ ရိုးရာနည်းလမ်းများဖြင့် အသုံးပြုနေသည့် ငွေပန်းထိမ်လုပ်ငန်းမှာ ထင်ရှားပြီး ပြည်တွင်းခရီးသွားဝင်ငွေကိုလည်း တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ အထောက်အပံ့ပေးနေပါသည်။ ကောင်းမွန် သော ပိုးထည်များ၊ ပုဝါများနှင့် အိတ်များကိုလည်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ အင်းလေး ကန်အတွင်းရှိ ကြာပင်၏အမျှင် ကို အထူးထုတ်ယူ၍ အဝတ်အထည်များ ပြုလုပ်ရောင်းချကြသည်။ လက်မှုပစ္စည်းများ၊ကျောက်မျက်ရတနာများ၊လက်ဆောင်ပစ္စည်းများကို အင်းလေးကန်၏ရေပေါ်ဈေး တွင်တွေ့နိုင်ပြီး ဒေသခံများမှ ၎င်းတို့၏ပစ္စည်းများကိုအခြားဒေသခံများနှင့် ခရီးသည်များအား ကုန်ပစ္စည်း ဖလှယ်ရောင်းချကြသည်။ အင်းလေးကန်အတွင်း ထူးခြားသော ရေပေါ်စိုက်ခင်းများတွင် အမျိုးအစားစုံလင်သောဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊(ခရမ်းချဉ်သီး၊ခရမ်းသီး၊သခွားမွှေး၊ ပဲတောင့်ရှည်များ) နှင့် လတ်ဆတ်သော ငါးများကို ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။

အထင်ကရ နေရာများ

စံကားရွာတွင် ၁၃၀၀ သာရှိသော လူဦးရေအနည်းငယ်နှင့် အင်းလေးရှိ အခြားသောရွာများ နှင့် သီးခြားတွင်တည်ရှိပြီး ရိုကျိုးစွာ နှိမ့်ချဆက်ဆံတတ်ပြီး ဆွဲဆောင်မှုရှိသော ရွာလေးတစ်ရွာ ဖြစ်သည်။ဒေသခံများနှင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ ကြားရှိ ပညာရေးနှင့်ဆိုလိုရင်းအဓိပ္ပါယ်နားလည် မှုများပါသည့် အစိုးရ၏ ဒေသခံအဖွဲ့အစည်းကို မူတည်သော ခရီးသွားလာရေးလုပ်ငန်းစီမံကိန်းကို အခြေပြုရန်အတွက် စံကားရွာကို ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရွေးချယ်တည်ထောင်ခဲ့ပါသည်။ အင်းလေးကန် ၏တောင်ဘက်ဆုံးတွင် တည်ရှိ၍ စံကားရွာ၌ ပျက်စီးလျက်ရှိသော ဘုရင့်မြို့တော်တစ်ခုကို တွေ့မြင် နိုင်ပါသည်။

အလိုတော်ပေါက်ဘုရားကို ရှေးကျသောတိုင်လုံးများဖြင့်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး အင်းလေးကန် ၏ ရှေးအကျဆုံးသော ဘာသာရေးအဆောက်အဦးများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် ထင်ရှားပါသည်။ ကွဲပြား သော ဗုဒ္ဓဘာသာစေတီတော် (၄) မျိုးရှိပြီး သီရိဓမ္မာသောကမင်းတရားကြီး ဆောက်လုပ်လှူဒါန်း ခဲ့သော ထောင်ပေါင်းများစွာရှိသည့် စေတီတော်ပုထိုးတော်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို အလောင်းစည်သူမင်းတရားကြီးက ပြန်လည်မွမ်းမံ တည်ဆောက်ခဲ့ပါသည်။ မင်းတရားကြီး ဌာပနာတည်ခဲ့သော ကျောက်မျက်ရတနာများ ၊ ပုလဲများ ၊ ဆင်စွယ်များ နှင့် ရွှေငွေများအားလုံး ယနေ့တိုင် မပျက်စီးဘဲ တည်ရှိနေပါသည်။

ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များသည် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် ထားရှိထားသည့် ထုံးကျောက်ဖြူစေတီတော်ကို အင်းတိန်ရွာတွင် တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ တောင်ပတ်လည်တွင် ရှေးကျသော စေတီတော်များစုဝေး လျက်ရှိပြီး အဖြူရောင်စေတီတော်၏အောက်တွင် လည်ပတ်ရန်ထူးခြားသော ဘာသာရေးဆိုင်ရာ နေရာများကို စေတီဧရိယာအတွင်း ပြုလုပ်ထားရှိပါသည်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များသည် အင်းတိန်ရွာ သို့ ရောက်ရှိရန်အလို့ငှာ ရွာမမှလှေဖြင့်  ၅ကီလိုမီတာသွားရပါမည်။

အင်းလေးဖောင်တော်ဦးဘုရားတွင် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် (၅) ဆူကို ဖူးတွေ့နိုင်ပါသည်။ ထိုရုပ်ပွားတော် (၅)ဆူ၏မူလပုံသဏ္ဍာန်မှာ ဖောင်တော်ဦးကျောင်းနံရံရှိ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်များကဲ့သို့ပင်ဖြစ်သော်လည်း ရွှေသင်္ကန်းများကပ်လှူထားသဖြင့် ရုပ်ပွားတော်များ၏ မူလပုံသဏ္ဍာန်ကို အလွယ်တကူ ခန့်မှန်း မရနိုင်တော့ပါ။ ဖောင်တော်ဦးဘုရားသို့ ပြည်တွင်း/ပြည်ပဧည့်သည်အားလုံး သွားရောက်နိုင်ပြီး ရွှေသင်္ကန်းကပ်ရာတွင် အမျိုးသားများကိုသာ ခွင့်ပြုထားပါသည်။

အင်းလေးရှိရေပေါ်စိုက်ခင်းသည်လည်း ရှုခင်းတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ အင်းသားများသည် အင်းလေး ကန်တွင် ငါးဖမ်းသည့်အပြင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကိုလည်း ရေပေါ်တွင် စိုက်ပျိုးနိုင်ကြသည်။ စိုက်ခင်းများကို ဒေသခံအချင်းချင်း ရောင်းချကြသည်။ ပြည်ပဧည့်သည်များသည် ကန်အတွင်း၌ ဒေသခံများ၏ စိုက်ပျိုးမှုကို လေ့လာရန်စိတ်ဝင်စားကြသည်။

ရေပေါ်ဈးသည် မြစ်ထဲရှိရေပေါ်ဈေးနှင့်မတူသောအချက်မှာ အင်းထဲတွင် တည်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ ဈေးသည်များသည် ကန်တစ်လျှောက်ရှိ လှေများတွင် ၎င်းတို့စိုက်ပျိုးရိတ်သိမ်းထားသော ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များ၊ ဆန်များကို ရောင်းကြဝယ်ကြပါသည်။ အချို့တံငါသည်များသည်လည်း အင်းထဲမှ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် ဖမ်းထားသောငါးများကို ရောင်းကြသည်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များအနေဖြင့် အမှတ်တရလက်ဆောင်ပစ္စည်းများကို ရေပေါ်ဈေးရှိ ဒေသခံများထံတွင် ဝယ်ယူရရှိနိုင်ပါသည်။

ဘေးမဲ့တော ကို ၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး အပင်နှင့် တိရိစ္ဆာန်မျိုးစိတ်အများအပြားကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းထားရာဧည့်သည်များအနေဖြင့် ထူးဆန်းသောသစ်ပင်ပန်းမန်များနှင့် တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်မျိုးစိတ်များကို လေ့လာနိုင်ပါသည်။ ရှားပါးသောမျိုးစိတ်များကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းထား သောကြောင့် အင်းလေးကန် သည် ယူနက်စ်ကိုအောက်ရှိ World Network of Biosphere Reserves စာရင်းတွင် မြန်မာ့ပထမဆုံးအနေဖြင့် စာရင်းဝင်ခဲ့ပါသည်။

ဟော်ပြတိုက်ကို ယခင်က ဟော်စံအိမ်ဟု ခေါ်ခဲ့ပြီး ညောင်ရွှေစော်ဘွား နေထိုင်ခဲ့ပါသည်။ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များအနေဖြင့် ပြတိုက်အတွင်း၌ ရှေးဟောင်းပန်းပုရုပ်ထုများ၊ ကျောက်ဆစ်ရုပ်ထုများနှင့် အံ့သြဖွယ်ကောင်းသော ဗိသုကာလက်ရာများကို တွေ့နိုင်ပါသည်။ ၎င်းစံအိမ်ကို ယခုအခါတွင် ပြတိုက်အဖြစ်ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ဧည့်သည်များအနေဖြင့် ရှေးခေတ်စော်ဘွားများပိုင်ဆိုင်ခဲ့သော ပုလ္လင် များ၊ သလွန်များ၊ အဝတ်အစားနှင့် ရုပ်တုများကို မြင်တွေ့နိုင်ပါသည်။

လှမ်းလာလှည့်ပါ အင်းလေးကန်သာ

ပွဲတော်များ

ဖောင်တော်ဦးဘုရားပွဲတော်

ဖောင်တော်ဦးဘုရားအား အလောင်းစည်သူမင်းဘုရားကြီး အင်းလေးကန်အတွင်း ရပ်နား စဉ်အခါ တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့ပါသည်။ အင်းလေးကန်အတွင်း စီတန်းလှည့်လည်ခြင်းနှင့် လှေ ပြိုင်ပွဲများကို အင်္ဂလိပ်ပြက္ခဒိန်နှစ်အရ ကျင်းပလေ့ရှိပါသည်။ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်ငါးဆူကို စံကျောင်း အတွင်း တည်ထားကိုးကွယ်လှည့်လည်ရာမှ မိုးသက်လေပြင်းများ ကျရောက်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် လေးဆူသာ လှည့်လည်ပူဇော်တော့သည်။

သီတင်းကျွတ်မီးထွန်းပွဲတော်

မီးထွန်းပွဲတော် သုံးရက်အတွင်း ဒေသခံများသည် လျှပ်စစ်မီးများနှင့် ဆီမီးများ ထွန်းညှိ၍ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားရှင်သည် မိခင်ဖြစ်သူအား တရားဟောပြီး နတ်ပြည်မှ ပြန်လည်ဆင်းသက်လာ သည့် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ဤပွဲတော်အား ကမ္ဘာအနှံ့မှ ခရီးသွားများအနေဖြင့် လှပသော မီးရောင်စုံ ခင်းကျင်းပြသမှုများကို မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ခံစားနိုင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက် လည်ပတ်အောင် ဆွဲဆောင်လျက်ရှိပါသည်။

သြင်္ကန်ပွဲတော်

သြင်္ကန်ပွဲတော်သည် ဒေသခံတို့၏ နှစ်သစ်ကို ကြိုဆိုသော ရေကစားပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်ပါ သည်။ နှစ်စဉ် ဧပြီလတွင် ကျင်းပပြီး ဒေသခံများသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး နှစ်ဟောင်းမှ အဆိုးများကို ရေဖြင့် ပတ်ဖြန်းဆေးကြောသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပါသည်။ ၎င်းတို့သည် မိသားစုနှင့် သူငယ်ချင်းများ အချင်းချင်း နှစ်သစ်ကူး ဆုမွန်တောင်းများ ပြုလုပ်ကြပါသည်။