ရာသီဥတု – နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်း

နယ်နိမိတ်ထိစပ်မှုများ – မကွေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်

အကျယ်အဝန်း – ၇,၀၅၄,၃၇ စတုရန်းကီလိုမီတာ

၂,၇၂၃,၇၁ စတုရန်းမိုင်

 –      မြန်မာနိုင်ငံ၏မြို့တော်ဖြစ်ခြင်း

–        အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာရုံးချုပ်များ အခြေစိုက်သည့် မြို့တော်ဖြစ် ခြင်း

–        ၂၀၁၄ ခုနှစ်စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအရ လူဦးရေ (၉၂၄,၆၀၈) ရှိခြင်း

နေပြည်တော်သည် ပဲခူးရိုးမနှင့် ရှမ်းရိုးမတောင်တန်းများအကြား တည်ရှိရာလွင်ပြင်တစ်ခု၌ တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် အစိမ်းရောင်မြို့တစ်မြို့လည်းဖြစ်ပါသည်။ လူဦးရေနည်းပါးသဖြင့် လူနေ သိပ်သည်းမှုနည်းပါးကာ လေကောင်းလေသန့်ရရှိ၍ ဆူညံသံနည်းပါးသည့် မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပါသည်။ တစ်မြို့လုံးမှာ သိသာစွာစိမ်းစိုလှပနေပြီး မြို့တော်ကိုစိမ်းလန်းသာယာစေမည့် ဥယျာဉ်ပန်းခြံများစွာ လည်းရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးအားလုံးတို့အား ပုံစံငယ်ဖြင့် တည်ဆောက် ပြသထားသည့် အမျိုးသားအထိမ်းအမှတ်ဥယျာဉ်သည် ထင်ရှားသော ခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။  တိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိရစ္ဆာန်ရုံများတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်ပါသည်။ မြေဧက ၅၀၀ ပေါ်တွင်တည်ဆောက်ထားပြီး တိရစ္ဆာန်မျိုးစိတ်ပေါင်း ၈၁ စုမှ ကောင်ရေ ၄၃၀ ကိုလည်း တွေ့နိုင်သည်။ ဆွဲဆောင်မှုရှိသော စတီးမုခ်ဦးဝင်ပေါက်နှင့် အတွင်းတွင် ရေကန်ငယ်များ၊ ရေပန်း များရှိသည့် ရေပန်းဥယျာဉ်မှာလည်း သွားရောက်လည်ပတ်သင့်သည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။နက္ခတ္တဗေဒကိုစိတ်ဝင်စားသောသူများသည်လည်း နက္ခတ်တာရာပြခန်းသို့ သွားရောက်လည်ပတ်၍ စကြာဝဠာဆိုင်ရာဖြစ်စဉ် ဗဟုသုတများကိုလေ့လာနိုင်ပါသည်။ နေပြည်တော်တွင် သဘာဝအလှ တရားများကို ထိန်းသိမ်းကာလှပစွာတည်ဆောက်ထားသော (၁၈) ကျင်းဂေါက်ကွင်းလည်း ရှိပါ သည်။

နေပြည်တော်မြို့တော်ခန်းမသည် နေပြည်တော် စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီရုံး တည်ရှိရာနေရာဖြစ်၍ မြို့ထင်ရှားသည့် အဆောက်အဦးလည်း ဖြစ်ပါသည်။ အရေးကြီးသော နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားများကျင်းပရာတွင် နိုင်ငံတော်သံစုံတီးဝိုင်းက မြို့တော်ခန်းမအတွင်းမှ နိုင်ငံတော် သီချင်းကို တီးမှုတ်ပေးသည်။ မြို့တော်ခန်းမကြီး၏အမိုးကို မြန်မာ့မူဟန်မပျက် တည်ဆောက်ထား ပြီး အတွင်းဖက်တွင်လည်း လှပသောဗိသုကာလက်ရာများဖြင့် တန်ဆာဆင်ထားသည်။ ခန်းမကြီး ၏နောက်ကျောဖက်တွင်လည်း ကစားကွင်းနှင့်ရေပန်းများပါဝင်သည့် ဥယျာဉ်တစ်ခုရှိသည်။

မြန်မာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကွန်ဗန်းရှင်းဗဟိုဌာန (၂) ခုမှာ မြို့တော်၏ထင်ရှားသည့် အမှတ် အသား ဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်အရှေ့အာရှနှင့် အာဆီယံခရီးသွားလုပ်ငန်းဖိုရမ် အပါ အဝင် ကြီးမားသည့် နိုင်ငံတကာအခမ်းအနားများကို ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ မြန်မာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗန်းရှင်းဗဟိုဌာန (၁) တွင် အဓိကခန်းမကြီး (၂) ခု၊ အစည်းအဝေးခန်းမ(၃၃) ခုနှင့် အရံခန်းမ (၄၀) ပါရှိပြီး စတုရန်းမီတာ ၆၀၀၀ ကျော်ရှိပါသည်။ ယင်းအဆောက်အအုံကို ၂၀၁၄ တွင် ဖွင့်လှစ် ခဲ့ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကွန်ဗန်းရှင်းဗဟိုဌာန (၂) ကို ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

အမျိုးသားပြတိုက်သည် ဥတ္တရသီရိမြို့နယ်၊ ကုမုဒြာအဝိုင်းအနီး ၁၄ ဟတ်တာ ကျယ်ဝန်း သော မြေကွက်ပေါ်တွင်တည်ရှိသည်။ A,B,C,D နှင့် E ဟူ၍ ဆောက်အအုံ (၅) ခုခွဲခြားကာ တည်ဆောက်ထားသည်။ အဆောက်အအုံ A တွင် ခန်းမငယ်တစ်ခု၊ ဧည့်သည်တော်များ တည်းခို နားနေရန်နေရာများ၊ သမ္မတလက်ဆောင်ပဏ္ဌာများပြခန်းနှင့် အများပြည်သူနှင့် ဆိုင်သောနေရာ တစ်ခုရှိသည်။ ကျန်အဆောက်အအုံများတွင် ပစ္စည်းများကိုခင်းကျင်းပြသထားပါသည်။ အဆောက် အအုံ B ပြခန်းနေရာကို ပြခန်းများအဖြစ်ဖွဲ့စည်းထားသည်။

နေပြည်တော်တွင် ခန်းနားသောအဆောက်အအုံများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် တပ်မတော် စစ်သမိုင်းပြတိုက်ရှိပြီး မြေ၆၀၄ ဧကပေါ်တွင်တည်ဆောက်ထားပါသည်။ ရှမ်းရိုးမကို နောက်ခံထား တည်ဆောက်ထားပြီး လှပသည့် ကျေးလက်ဒေသရှုခင်းကိုလည်း ခံစားနိုင်ပါသည်။ ပြည်သူများ အနေဖြင့် လွတ်လပ်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့မှုများ၊ သမိုင်းဝင်တိုက်ပွဲများနှင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ၁၉၄၅ခုနှစ်မှစ၍ ကြည်း၊ ရေ၊ လေတပ်ဖွဲ့များ၏ဆောင်ရွက်ချက်များကို လေ့လာ ကြည့်ရှုနိုင်ပါ သည်။ ပြတိုက်တွင် တပ်မတော် ကြည်း၊ရေ၊ လေ တပ်ဖွဲ့များ၏ ပြခန်း (၆) ခုရှိပါသည်။

အမျိုးသားအထိမ်းအမှတ်ဥယျာဉ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီးများ၏ ပုံစံငယ် များကို တည်ဆောက်ထားပြီး ဇေယျာသီရိမြို့နယ်၊ သိုက်ချောင်းကျေးရွာအနီးရှိ မြေဧက (၄၀၀) ပေါ် တွင်တည်ရှိပါသည်။ အဆိုပါဥယျာဉ်၌ မြန်မာနိုင်ငံ၏လူသိများအကျော်ကြားဆုံး ဆွဲဆောင်မှုများ ဖြစ်သည့် ရန်ကုန်မြို့ရှိရွှေတိဂုံစေတီတော်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိငပလီကမ်းခြေနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိအင်းလေး ကန်တို့၏ပုံစံငယ်များကိုပြသထားပါသည်။ အမျိုးသားအထိမ်းအမှတ်ဥယျာဉ်သည် မြန်မာတိုင်းရင်းသား လူမျိုးများအကြောင်း လေ့လာနိုင်ရန်အတွက် အထူးကောင်းမွန်သော နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။

နေပြည်တော် တိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိတိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်များထဲတွင် အကြီးမားဆုံး ဖြစ်ပါသည်။ ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းဟောင်းဘေးတွင်ရှိပြီး မြေဧက(၅၀၀) ပေါ်တွင် တိရစ္ဆာန် မျိုးစိတ်ပေါင်း ၈၁ စု မှ ကောင်ရေ (၄၃၀) ခန့်ရှိပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ တိရစ္ဆာန်များအပြင် နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များမှ ပင်ကွင်း၊ သားပိုက်ကောင်စသည့် တိရစ္ဆာန်များကိုလည်းပြသထားပါသည်။ ထင်ရှားသည့် ဆွဲဆောင်မှုများအနက် ကျားဖြူတစ်ကောင်မှာလည်း ဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။

နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပေါင်း(၁၈)ကျင်းရှိသော တော်ဝင်မြန်မာဂေါက်ကွင်းလည်းရှိပါသည်။ အဆိုပါဂေါက်ကွင်းသည် မြေပြင်အနေအထားကောင်းမွန်ပြီး သဘာဝအတိုင်း ဒီဇိုင်းဆွဲတည်ဆောက် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဂေါက်ကွင်းတွင်ကစားရန် ဂေါက်ပစ္စည်းများငှားရမ်းပေးခြင်းအပြင်လိုအပ်သည့် ဝန်ဆောင်မှုများ ဖြည့်ဆည်းပေးသည့် မြို့တော်ဂေါက်ပစ္စည်းဆိုင်လည်းရှိပါသည်။

ဥပ္ပါတသန္တိစေတီတော်သည် နေပြည်တော်မြို့၏ အကျော်ကြားဆုံးစေတီတစ်ဆူဖြစ်ပါသည်။ စေတီတော်၏ အမြင့်သည် (၁၀၀) မီတာခန့်မြင့်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ရွှေတိဂုံဘုရားနှင့် ပုံစံတူစေတီတော် တစ်ဆူလည်းဖြစ်၍ တရုတ်နိုင်ငံမှဗုဒ္ဓစွယ်တော်မြတ်တစ်ဆူကိန်းဝပ်စံပါယ်လျှက်ရှိပါသည်။ စေတီတော် အတွင်း၌ နိဗ္ဗာန်သို့သွားရာ ဗုဒ္ဓလမ်းစဉ်များကို သပ္ပာယ်စရာကောင်းသော ရုပ်ပွားဆင်းတုတော်များ မှတဆင့် သရုပ်ဖော်ပြသထားပါသည်။ စေတီတော်လှိုဏ်ဂူတော်ထဲတွင် မဟာဆုတောင်းပြည့် ဗုဒ္ဓ ရုပ်ပွားနှင့် ကျောက်စိမ်းဘုရားလေးဆူတို့ကိုလည်းပူဇော်ထားပါသည်။

သတ္တသတ္တာဟမဟာဗောဓိစေတီတော်သည် အမြင့်ပေ (၁၆၂) ပေမြင့်၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ မြတ်စွာ ဘုရား သဗ္ဗေညုတဉာဏ်တော်ကို ရရှိခဲ့သည့် ဗုဒ္ဓဂါယာနှင့် ပုံစံတူစေတီတော်တစ်ဆူဖြစ်ပါသည်။ ပုဗ္ဗသီရိမြို့အတွင်းရှိ ဥတ္တရရန်သီတောင်ကုန်းပေါ်တွင်တည်ထားကိုးကွယ်ထားပါသည်။ နေပြည်တော်မှ ကားမောင်း၍သွားလျှင် (၁၀) မိနစ်မှ မိနစ် (၂၀)ခန့်သာကြာမြင့်ပြီး လည်ပတ်ရန် ကောင်းသောနေရာဖြစ် ပါသည်။

ဝဏ္ဏသိဒ္ဓိအားကစားကွင်းသည် ခေတ်မှီအားကစားခန်းမနှင့် ရေကူးကန်တို့ပါဝင်၍ ဘက်စုံသုံး နိုင်ငံတကာအဆင့်မီအားကစားကွင်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ဘဲဥပုံစံရှိသောအားကစားကွင်းမှာ ပရိသတ် (၃၀၀၀၀) ဆန့်၍ ကြမ်းပြင်ဧရိယာမှာ (၄၄၀၀၀) စတုရန်းမီတာရှိပါသည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အရှေ့တောင် အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲ၏ဖွင့်ပွဲ/ပိတ်ပွဲအခမ်းအနားများနှင့်၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ အာဆီယံမသန်စွမ်း အားကစား ပြိုင်ပွဲများကိုကျင်းပခဲ့ကြပါသည်။